Trong các thủ tục cưới hỏi của người Việt, ăn hỏi là nghi lễ quan trọng nhất. Vậy thủ tục lễ ăn hỏi diễn ra như thế nào đọc ngay bài viết dưới đây của Of The Sun nhé.
Lễ ăn hỏi là gì và những thông tin cần biết
Lễ ăn hỏi, hay đám hỏi, lễ đính hôn, là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong phong tục cưới hỏi của người Việt. Đây được xem là bước thông báo chính thức về việc hứa gả giữa hai gia đình, đánh dấu sự chấp nhận và công nhận việc gả con gái cho nhà trai. Đây là giai đoạn khi cô gái trở thành vợ sắp cưới của chàng trai và chàng trai được gia đình nhận làm rể, có thể bắt đầu gọi bố mẹ xưng con.
Ý nghĩa của lễ ăn hỏi được coi là quan trọng hơn cả lễ rước dâu và tiệc cưới. Trong lễ ăn hỏi, nhà trai sẽ mang tráp lễ đến nhà gái. Nếu nhà gái nhận lễ ăn hỏi và nạp tài, điều này đồng nghĩa với việc họ đồng ý và công nhận việc giả con gái cho nhà trai. Từ ngày ăn hỏi, đôi trai gái chính thức trở thành vợ chồng sắp cưới và chỉ chờ đến ngày cưới để công bố rộng rãi với họ hàng và bạn bè.
Ngày nay, do cuộc sống bận rộn, nhiều gia đình đã kết hợp thủ tục lễ ăn hỏi và lễ cưới vào cùng một ngày. Tuy nhiên, lễ ăn hỏi vẫn luôn là một phần không thể thiếu trong chuẩn bị cho cuộc hôn nhân, thể hiện sự truyền thống và tôn trọng đối với phong tục cổ truyền của dân tộc.
- Lễ ăn hỏi miền Nam: Phong cách tổ chức lễ ăn hỏi có phần cởi mở hơn, nhiều gia đình đã "nhảy qua" lễ dạm ngõ để tiến hành lễ ăn hỏi và đón dâu trong cùng một ngày. Điều này giúp giảm bớt phần lễ nghi và thuận tiện cho việc di chuyển của hai gia đình.
- Lễ ăn hỏi miền Bắc: Ngược với miền Nam, người miền Bắc thường tuân thủ nghiêm ngặt và giữ gìn những nét truyền thống. Lễ ăn hỏi ở đây thường được tổ chức nghiêm trọng và khắt khe hơn, đảm bảo đầy đủ 3 nghi thức chính: Dạm ngõ, Lễ hỏi và Rước dâu.
Thủ tục lễ ăn hỏi diễn ra như thế nào?
Trình tự lễ an hỏi tại nhà gái và trình tự lễ an hỏi tại nhà trai diễn ra như thế nào? Lễ ăn hỏi diễn ra tại đàng gái cả hai bên sẽ cùng trải qua những bước chính bao gồm:
Phía bên nhà trai di chuyển đến nhà gái
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các vật phẩm lễ nghi cho buổi hỏi, gia đình của chú rể sẽ khởi hành đến nhà của cô dâu để kịp thời đến giờ đã hẹn. Thông thường, gia đình chú rể sẽ đến sớm từ 25-30 phút và đợi đến giờ đã hẹn trước khi chính thức bước vào nhà cô dâu. Đoàn đại diện phía bên chú rể sẽ đi theo thứ tự là ông bà hoặc những người cao tuổi đại diện cho gia đình, sau đó mới đến cha mẹ, chú rể, đội bưng quả và cuối cùng là những thành viên khác trong gia đình.
Hai bên gia đình chào hỏi và trao lễ vật
Trước đó, nhà trai và nhà gái đã trao đổi với nhau về thời gian diễn ra lễ ăn hỏi, vì vậy, khi nhà trai đến sớm để chuẩn bị tại nhà của cô dâu, phía nhà gái cũng cần sẵn sàng để đón tiếp và hỗ trợ trong các nghi lễ của đám hỏi.
Cô dâu và các đại diện của nhà gái sẽ ra cổng để chào đón đoàn từ nhà trai. Sau khi các đại diện hai bên gia đình đã chào hỏi, đội ngũ mang mâm quả từ nhà trai sẽ tiến vào trao lễ vật cho nhà gái. Sau khi chụp ảnh và đặt mâm lễ vật lên vị trí trang trọng đã được chuẩn bị sẵn, hai đội sẽ trao đổi lì xì để trao duyên (trả duyên). Trị giá của những phong bao này thường được thống nhất trước đó giữa hai gia đình, thường là một số tiền nhỏ, là biểu hiện của lời chúc tốt lành cho những người tham gia trong ngày lễ ăn hỏi.
Nhà trai và nhà gái trò chuyện
Khi đã hoàn thành nghi thức trao lễ vật trong lễ ăn hỏi, đại diện của nhà gái sẽ mời gia đình nhà trai vào phòng uống nước. Tại đây, các thành viên sẽ lần lượt được giới thiệu, đại diện của nhà trai cũng sẽ trình bày lý do đến thăm và giới thiệu các món quà đã chuẩn bị. Đại diện của nhà gái sẽ thể hiện lòng biết ơn và nhận những món quà này.
Trong quá trình này, nếu các món quà được đặt trong các tráp kín, mẹ của cô dâu và mẹ của chú rể sẽ được mời lên để cùng mở tráp và chứng kiến sự trao đổi. Tuy nhiên, ngày nay, nhiều gia đình thường thuê các đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ cưới hỏi để chuẩn bị các món quà và trang trí tráp lễ vật. Thay vì mở tráp, các bậc phụ huynh thường được mời lên để chụp ảnh cùng với tráp lễ vật, tạo nên những khoảnh khắc đáng nhớ trong ngày lễ ăn hỏi.
Cô dâu ra mắt và thắp hương bàn thờ gia tiên
Trong nghi thức lễ cưới và thủ tục lễ ăn hỏi truyền thống của người Việt, việc gia đình nhà gái chấp nhận lễ hỏi từ nhà trai thường được coi là việc đồng ý gả con gái. Sau khi nhận và cảm ơn lễ hỏi, mẹ của cô dâu và mẹ của chú rể thường sẽ cùng mở ra các tráp lễ vật.
Cha mẹ của cô dâu sẽ đưa con gái ra mắt hai gia đình hoặc cho phép chú rể đến đón cô dâu ra chào hỏi. Khi cô dâu xuất hiện, hai đôi sẽ đứng cạnh nhau để rót trà và mời nước cho mọi người. Mẹ của cô dâu sau đó sẽ chọn một số lễ vật từ mâm lễ hỏi và lễ đen của nhà trai để dâng lên bàn thờ gia tiên.
Đôi uyên ương thường được phép thắp hương trên bàn thờ gia tiên, kính báo gia tiên về ý định sống chung một nhà và mong muốn được gia tiên che chở và phù hộ. Ở một số nơi, việc thắp hương gia tiên thường được thực hiện ngay khi chú rể đến phòng đón cô dâu, với ý nghĩa xin phép tổ tiên cho cô gái được về nhà chồng, bắt đầu một gia đình mới. Đây cũng là cơ hội để gia tiên nhà gái biết về sự hiện diện của chú rể và nhận biết rằng từ nay, chàng trai sẽ trở thành một phần trong gia đình.
Hai bên gia đình cùng nhau bàn bạc về lễ cưới
Bước tiếp theo trong thủ tục lễ ăn hỏi là hai gia đình sẽ bàn bạc về các chi tiết của lễ thành hôn (đám cưới). Mặc dù lễ ăn hỏi thường trở nên đơn giản hơn trong những năm gần đây, nhưng việc thảo luận về đám cưới vẫn là điều không thể thiếu.
Trong quá trình này, các đại diện của hai gia đình sẽ lần lượt đề xuất, thảo luận về việc dâu về nhà chồng, mời nước, mời trà và chọn ngày cưới. Đồng thời, họ cũng sẽ trao đổi những lưu ý quan trọng trong ngày quan trọng của hai đứa trẻ, hai người trong gia đình. Vì đây là bước trao đổi quan trọng giữa bố mẹ của cô dâu, bố mẹ của chú rể và những người lớn tuổi trong gia đình, nên cô dâu và chú rể thường chỉ cần mời nước. Sau đó, họ có thể ra ngoài để chụp hình cùng gia đình, bạn bè và đội bưng tráp.
Nhà gái lại quả và kết thúc buổi lễ ăn hỏi
Theo thủ tục lễ ăn hỏi truyền thống của người Việt, vì nhà trai mang đến nhiều lễ vật, nhà gái thường sẽ trả lại bằng các món quà nhỏ. Những món quà này thường không mang nhiều giá trị về vật chất và không cần sự bàn bạc từ trước của hai gia đình. Mặc dù thủ tục lại quả này xuất hiện ở mọi miền đất nước, nhưng cách thức thực hiện có thể khác nhau tùy theo vùng miền.
Ở một số nơi, nhà gái có thể trả lại chính những món lễ vật đã được nhà trai mang đến. Trong trường hợp này, mọi lễ vật sẽ được chia và tách bằng tay (không sử dụng dao kéo, vì việc sử dụng dao kéo có thể mang lại điềm không tốt cho cuộc hôn nhân của đôi vợ chồng trẻ). Ngoài việc trả lại các món quà, nhà gái cũng cần chú ý rằng mâm lễ vật trả lại cho nhà trai phải được để ngửa nắp.
Sau khi nhận lại mâm lễ vật, nhà trai sẽ xin phép ra về để kết thúc buổi lễ ăn hỏi. Tuy nếu nhà trai ở xa, nhà gái có thể mời họ ở lại để cùng thực đơn bữa cơm thân mật.
Bài viết trên là tất cả các thông tin liên quan đến thủ tục lễ ăn hỏi của người Việt, thường hai bên gia đình chỉ mất từ 45 đến 60 phút để hoàn toàn tất cả các nghi lễ ăn hỏi. Trước khi thời gian từ lễ ăn hỏi đến lễ cưới có thể kéo dài từ 2 – 3 năm. Còn ngày nay thời gian đó đã được rút ngắn đi rất nhiều, chỉ cách 1 – 2 tháng, cách vài ba ngày, thậm chí là trong cùng một ngày nếu hai bên gia đình ở quá xa. Nhưng dù lễ hỏi cách lễ cưới bao xa thì đây vẫn là nghi lễ quan trọng, hai bên gia đình vẫn cần tìm hiểu kỹ về để các nghi lễ diễn ra thuận lợi, đúng chuẩn.